تفنگ بادی و انواع آن

تفنگ بادی نوعی از تفنگ ها می باشد که برای شلیک گلوله از فشار هوای ایجاد شده توسط یک پیستون که با چکاندن ماشه توسط فنری قوی به جلو رانده می‌شود یا فشار هوای محبوس در کپسول هوا استفاده می‌کند. امروزه تفنگ‌های بادی در سطح وسیعی، از مسابقات تیراندازی گرفته تا شکار حیوانات بزرگ، مورد استفاده قرار می‌گیرند.  مشهورترین کارخانه‌های سازنده تفنگ های بادی عبارتند از:دیانا آلمان - کرال ترکیه- والترآلمان - وایرخ آلمان -گامو  اسپانیا - هاتسان ترکیه - دی استیت انگلیس - دیزی آمریکا - بنجامین آمریکا- ایر آرمز - نوریکا اسپانیا و ....

انواع تفنگ بادی از نظر مکانیزم شلیک

تفنگ های بادی از نظر مکانیزم شلیک  به چهار دسته تقسیم بندی می شوند که هر کدام دارای ویژگی ها و خصوصیات خاصی هستند. 

1 – تفنگ های فنر پیستون

2- تفنگ های نیتروپیستون یا IGT یا Vortex

3 – تفنگ های هوا فشرده یا پی سی پی

4 – تفنگ های گازی

 تفنگ های فنر پیستون

تفنگ های فنرپیستونی همانطور که از نامشان مشخص است از یک فنر قوی با قابلیت ارتجاعی بالا و یک پیستون تشکیل شده است.این نوع از تفنگ های بادی نمونه اولیه این سلاح محسوب می شوند. تفنگ های فنر پیستونی با کشیدن اهرم یا پایین بردن لوله تفنگ باعث می شوند فنر جمع شده و پیستون به ماشه قفل ‌شود. سپس با چکاندن ماشه فنر آزاد شده و پیستون به سمت جلو حرکت می نماید و هوای فشرده شده داخل پیستون که فشاری بالغ بر 150 الی 200 بار دارد به سمت لوله هدایت نموده و سبب جا به جایی ساچمه به داخل لوله میشود و ساچمه پس از درگیر شدن با خان لوله ، سرعت و شتاب گرفته و از داخل لوله به بیرون پرتاب می گردد.

تفنگ های نیتروپیستون یا IGT یا Vortex

مکانیزم و عملگرد تفنگ های نیتروپیستون مشابه مدل فنری است با این تفاوت که داخل پیستون به جای فنر از گاز نیتروژن (هوای حبس شده ) در پشت پیستون استفاده می شود. پس از مسلح شدن تفنگ ، گاز داخل پیستون فشرده شده و سپس بعد از چکانده شدن ماشه ، گاز فشرده شده پیستون را به سمت جلو حرکت می دهد و فشاری بالغ بر حدود 100 بار ایجاد می نماید این فشار سبب هدایت ساچمه به داخل لوله شده و پس از درگیری با خان لوله سرعت و شتاب گرفته و به سمت بیرون پرتاب می شود.

تفنگ های نیتروپیستون نسبت به تفنگ های فنرپیستون تا حدودی از شوک کمتری برخوردار میباشند اما مسلح نمودن این نوع تفنگ ها به مراتب نیروی بیشتری را طلب می کند ، در تفنگ های نیتروپیستون دمای پایین در مقدار قدرت آنها تاثیر گذار بوده و در مناطق و فصول سرد سال این تفنگ ها تا حدودی دارای افت قدرت می شوند.

 تفنگ های هوا فشرده یا پی سی پی

تفنگ های پی سی پی نسل جدید تفنگ های بادی بوده که در آنها ، فنر و پیستون حذف گردیده و از یک سیلندر با هوای فشرده داخلی بین 150 الی 220 بار که در زیر لوله تعبیه شده است تغذیه می شوند. این تفنگ ها با هر بار سیلندر کامل پر شده توانایی شلیک 20 الی 300 ساچمه را دارند. سیلندر تفنگ ها توسط تلمبه مخصوص و یا کپسول هوا شارژ میشوند. مکانیزم آن بدین صورت است که پس از پر شدن سیلندر هوا یا  گاز، هوای بسیار فشرده و پرقدرت توسط رگلاتور یا لوله‌ای به ماشه که به یک کلید آزادکننده هوا وصل شده می‌رسد و پشت آن محبوس می‌شود. در این حالت هر بار که تیرانداز اقدام به چکاندن ماشه کند، مقدار هوای لازم جهت شلیک گلوله از مخزن آزاد شده و به داخل لوله هجوم می‌برد و باعث رانش و شلیک گلوله می‌شود.

تفنگ های هوای فشرده یا پی سی پی نسبت به تفنگ های فنر پیستون و نیترو پیستون از قدرت و سرعت و دقت بسیار بالاتری برخوردار بوده و به دلیل عدم وجود فنز و پیستون فاقد ضربه یا به اصطلاح لگد می باشند ، این نوع تفنگ ها به دلیل استهلاک بسیار کم دارای طول عمر بالایی نیز هستند. . تفنگهای پی سی پی به دلیل امکان تعبیه قدرت بالا در کالیبرهای بالا تا کالیبر ۴۵/. ساخته می‌شود که امکان شکار جانداران بزرگ مانند بوفالو را دارد. به این نوع از پی سی پی‌ها بیگ بور می‌گویند.

 تفنگ های گازی

در این مدل از یک تا چند کپسول CO2 در سلاح استفاده می شود که بیشتر در تولید تپانچه و کلت های بادی از آنها استفاده گردیده و بصورت سلاح های کمری ارائه می شود که دارای خشاب نیز می باشند و تقریبا مانند سلاح های کمری خودکار بصورت اتوماتیک مسلح می شوند. نسبت به سایر تفنگ های بادی از قدرت کمتری برخوردار میباشند و معمولا از این تفنگ ها جهت تمرینات تیراندازی در فواصل نزدیک و تفریح استفاده میشود. کپسول های گاز CO2  یکبار مصرفی بوده و پس از مصرف قابل استفاده نمی باشند.

• تفنگ های بادی در دو کالیبر ۴٫۵ و ۵٫۵ میلی‌متر عرضه می‌شوند که کالیبر ۴٫۵ دقت تیر و برد بیشتری نسبت به ۵٫۵ داشته و بیشتر برای تمرینات و مسابقات تیراندازی استفاده می‌شود.

انواع مکانیزم مسلح شدن تفنگ بادی

تفنگ های بادی با توجه به مدل ساخت آنها مکانیزم مسلح شدن مختلفی نیز دارند.

1. کمرشکن
2. اهرمی
3. گلنگدن اتوماتیک و نیم اتوماتیک
4. گلنگدن دستی غیر اتوماتیک

کمرشکن

دراین مکانیزم با پایین دادن لوله سلاح و انتقال فشار به پیستون و عقب رفتن آن،  باعث جمع شدن فنر تا مرز قفل شدن گیره انتهای پیستون به گیره ماشه و سپس پرتاب فنر می شود، اتفاق می‌افتد. سپس با چکاندن ماشه پیستون آزاد شده و شلیک رخ می‌دهد. ساده‌ترین و پرفروش‌ترین اسلحه‌های بادی اسلحه‌های کمرشکن است.

اهرمی (اهرم از بغل یا زیر )

مکانیزم اهرمی تقریباً مانند مکانیزم کمر شکن است با این تفاوت که در این مدل لوله ثابت بوده و اهرم زیر لوله و یا در بغل اسلحه کار مسلح کردن را انجام می‌دهد.

گلنگدن اتوماتیک و نیم اتوماتیک

در این نوع از سلاح‌ها سیستم گلنگدن دقیقاً مانند سلاح جنگی عمل می‌کند و با فشار مستقیم یا غیر مستقیم گاز CO₂ یا هوای فشرده موجب مسلح شدن مجدد سلاح می‌گردد.

گلنگدن دستی غیر اتوماتیک

این مکانیزم نیز مانند مکانیزم گلنگدن در سلاح‌های شکاری مانند برنو عمل می‌کند و با هربار عقب کشیدن و جلو دادن گلنگدن یک تیر به جان لوله می‌آید؛ و سپس با چکاندن ماشه و آزاد شدن هوای فشرده یا گاز CO2 ساچمه شلیک می‌شود. در بیشتر سلاح‌های دارای این مکانیزم از خشاب مدور ۶ تا ۱۲ فشنگی مانند خشاب رولور استفاده می‌شود. این مکانیزم بیشتر در سلاح‌های پی سی پی شکاری برای القای هرچه بیشتر حس شکار با تفنگ شکاری گرم باروتی استفاده می‌شود.

مشهورترین کارخانه‌های سازنده تفنگ های بادی 

دیانا آلمان - کرال ترکیه- والترآلمان - وایرخ آلمان -گامو  اسپانیا - هاتسان ترکیه - دی استیت انگلیس - دیزی آمریکا - بنجامین آمریکا- ایر آرمز - نوریکا اسپانیا 

منبع : دانشنامه آزاد ویکی پدیا